Zelazny Roger Amber 06 Atuty Zguby
rozdzial 06 (259)
rozdzial 06 (111)
rozdzial 06 (20)
rozdzial 06 (242)
rozdzial 06 (12)
143 06 (10)
rozdzial 06 (199)
rozdzial 06 (207)
rozdzial 06 (96)
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Pacjentami byli: 82-letni stra¿ak, 75-letni emerytowany biznesman, pewien 65-letni oficer, operator ze stacji obs³ugi, 79-- letni lekarz, 68-letnia gospodyni domowa i 81-letni fryzjer.Z wyj¹tkiem dwóch osób, wszyscy dotkniêci byli mia¿d¿yc¹ têtnic.Wydaje siê ironi¹, ¿e os³abienie w³adz umys³owych, dezorientacja i niebezpieczne podró¿e nocne tych starszych ludzi by³y spowodowane chorob¹ uk³adu sercowo-naczyniowego.Jej wp³yw na czynnoœæ mózgu tych dawniej aktywnych i kompetentnych ludzi by³ ¿a³osny.Dwaj pacjenci w czasie badañ wykazywali znaczne obni¿enie poziomu inteligencji, z tym ¿e jednoczeœnie stracili orientacjê w czasie i miejscu, przesz³oœci i teraŸniejszoœci.Wiêkszoœæ spoœród starców cierpia³a na zaburzenia snu i budzi³a siê czêsto w nocy.U kilku stwierdzono stosunkowo ma³¹ iloœæ snu fazy REM.Charakterystyczn¹ ich cech¹ by³o to, ¿e budzili siê szybko, znacznie szybciej ni¿ m³odzi ludzie.Czterech z badanych w sypialni laboratoryjnej robi³o coœ, co mo¿na by³o t³umaczyæ jako niesforne wêdrówki nocne do rodziny.W czasie ka¿dej fazy REM budzili siê gwa³townie i zrywali elektrody.Po zbli¿eniu siê lekarza lub pielêgniarza wyskakiwali z ³Ã³¿ka daj¹c szybkie wyjaœnienia, za ka¿dym razem tego samego typu: “Ja muszê wyjœæ do poci¹gu, moja córka jest tam"; “Ja muszê iœæ do pracy"; “SpóŸni³em siê do koœcio³a".Nie zdarza³o siê to nigdy w innej fazie snu, natomiast faza REM z regu³y pobudza³a ich do ruchliwego i szybkiego odtwarzania codziennych sytuacji z przesz³oœci.W snach badanych starców istnia³y równie¿ inne osobliwoœci, mniej dramatyczne, lecz tak¿e wskazuj¹ce na naturê uszkodzeñ mózgu.Wykazywali oni mianowicie wy³adowania aktywnoœci miêœniowej, niezale¿nie od ruchów cia³a lub stosowania bodŸców dotykowych, wy³adowania, których nie obserwowano u innych chorych.Mo¿na je porównaæ ze skurczami, drêtwieniem palców i pewnymi rodzajami bólów wystêpuj¹cych w czasie snu, opisywanych przez pacjentów po przekroczeniu wieku œredniego, i uwa¿anych za zwi¹zane z zaburzeniami kr¹¿enia lub zmianami hormonalnymi.Charakterystyczn¹ cech¹ by³o czêste budzenie siê tych badanych, przez co czas ich snu nocnego ulega³ skróceniu, Lekarze s¹dz¹, ¿e jest to, przynajmniej do pewnego stopnia, zwi¹zane ze zmniejszon¹ sprawnoœci¹ umys³ow¹ pacjentów.Systematyczne porównywanie tych starców ze zdrowymi, m³odymi ludŸmi doros³ymi pozwoli³o wykryæ, ¿e starcy œpi¹ oko³o 20% mniej ni¿ ludzie m³odzi.Kilka lat wczeœniej przeprowadzono badania, maj¹ce na celu ustalenie rozmiarów przemiany materii w mózgu starców.By³a ona o 23% ni¿sza ni¿ u ludzi m³odszych.Ubytek ten zgadza³ siê prawie dok³adnie ze zmniejszeniem ca³kowitego czasu snu.Ten wolniejszy metabolizm mózgu i zredukowany czas snu równie¿ odpowiada³ zmniejszonej inteligencji.Poddano badaniom grupê bardzo bystrych i aktywnych ludzi w wieku 65 – 95 lat.Lekarz prowadz¹cy te badania zauwa¿y³, ¿e “95-letni staruszek by³ najlepszy w tej grupie – jego pamiêæ by³a lepsza ni¿ moja".Ci bystrzy staruszkowie spêdzali tyle czasu na spaniu, co m³odzi ludzie.Co wiêcej ci, którzy cieszyli siê pe³nym zdrowiem, wykazywali taki sam stopieñ metabolizmu mózgowego, jak m³odzi ludzie.Mo¿e to byæ przypadkowy dowód, lecz wyniki te silnie sugeruj¹, ¿e ca³kowity czas snu, stopieñ metabolizmu mózgu, stopieñ inteligencji mog¹ iœæ w parze.Z wyj¹tkiem pewnego alkoholika i lekomana, starsi pacjenci z otêpieniem starczym, których badano w szpitalach dla psychicznie chorych, prawie wszyscy cierpieli na mia¿d¿ycê naczyñ, s³abe ukrwienie mózgu, krwotoki œródmózgowe i towarzysz¹ce objawy uszkodzenia tkanki mózgowej.Nale¿¹ do nich zaburzenia charakteryzuj¹ce siê utrat¹ orientacji, rzekomymi nerwicami, obni¿eniem inteligencji, a nawet objawami psychotycznymi, które nie s¹ nieuniknionym nastêpstwem wieku, gdy¿ mog¹ byæ zredukowane, jeœli schorzenie uk³adu kr¹¿enia uchwycono we wczeœniejszym okresie ¿ycia.Tak wiêc w badaniach nad snem zaczynamy stwierdzaæ, ¿e nawet zaburzenia wieku starczego, z którymi dawniej godziliœmy siê z rezygnacj¹, rozwijaj¹ siê w wyniku zmian fizjologicznych, które mo¿na wykryæ, zanim zaczn¹ atakowaæ oœrodkowy system nerwowy.Istnieje wiele czynników prowadz¹cych do uszkodzenia oœrodkowego uk³adu nerwowego.Niektóre z nich lekcewa¿ymy, na dzia³anie innych godzimy siê rozmyœlnie i dobrowolnie.Nocne wêdrówki starców dramatycznie ujawniaj¹ rozmiar uszkodzeñ ich mózgu, ale s¹ te¿ wœród nich chorzy, których dziwaczne zachowanie siê w nocy wywodzi siê z uszkodzenia uk³adu nerwowego przez alkohol lub leki [ Pobierz caÅ‚ość w formacie PDF ]
