Sekrety super pamięci (2)
pamiec10 (5)
pamiec
Buzan Tony Pamięć na zawołanie Metody i techniki pamięci
Anderson John Robert Uczenie się i pamięć integracja zag (3)
Protokol sigmy
Krotoschin Huna
function set char spacing
Dav
13 (369)
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Karisa (1982) ma w³aœnie oznaczaæ badaniaprowadzone w naturainyeh warunkach i odnosz¹ce siê do codziennych problemów ludzi, tzn.do spraw, którymi oni rzeczywiœcie na co dzieñ zaprz¹taj¹ sobie g³owê.Okreœla on wiêc omawiane tu podejœcie badawcze, które rozpatrujemy w kontekœcie rozwa¿añ nad pamiêci¹ semantyczn¹ i epizodyczn¹, gdy¿ tego rozró¿nienia trzymaj¹ siê te¿ wszyscy autorzy kwestionariuszy i innych badañ nad pamiêci¹ ekologiczn¹.Bahrick i Karis (1982) s¹dz¹, ¿e rozró¿nienie pamiêci semantycznej i epizodycznej nale¿y rozpatrywaæ na kontinuum, a nie wedle zasady wykluczania siê.Uwa¿aj¹ oni, odwrotnie ni¿ czyni to Tulving, ¿e to pamiêæ semantyczna wy³ania siê z epizodycznej, stanowi¹c uœrednione doœwiadezenie z czêsto powtarzanych jednostkowych doœwiadczeñ okreœlonego rodzaju.Mog¹ zatem istnieæ przypadki poœrednie, zatracaj¹ce ju¿ cechy faktów jednostkowych, a nie bêd¹ce jeszcze pe³nym ich uogólnieniem.Autorzy ci wprowadzaj¹ jeszcze jeden wymiar porz¹dkuj¹cy doœwiadczenia pamiêciowe.Jest nim to; na ife dana treœæ stanowi w³asnoœæ indywidualn¹ podmiotu, a na ile jest dzielon¹ z innymi ludŸmi w³asnoœci¹ wspóln¹.Traktuj¹c oba wymiary ortogonalnie uzyskuje siê w efekcie cztery kategorie doœwiadczeñ pamiêciowych: epizodyczne-indywidualne, epizodyczne-wspólne, semantyczne-indywidualne i semantyczne-wspólne.Jako przyk³ad doœwiadczeñ semantycznych-wspólnych autorzy podaj¹ ca³¹ wiedzê wspóln¹ ludziom wyros³ym w okreœlonej kulturze, ³¹cznie z wiedz¹ jêzykow¹, informacjami dotycz¹cymi œrodowiska naturalnego i sztucznego, stworzonego przez cz³owieka, jak te¿ ca³e dziedziny wiedzy naleŸ¹ce do systemu edukacyjnego.Doœwiadczenia sk³adaj¹ce siê na semantyczn¹ pamiêæ indywidualn¹ stanowi¹ ogóln¹ wiedzê dotycz¹c¹ naszego w³asnego ¿ycia, w³¹czaj¹c w to uczucia i postawy osobiste; Dobrym przyk³adem maj¹ tu byæ badania Bahricka, Bahrick i Wittlingera (1975) dotycz¹ce pamiêci nazwisk i twarzy kolegów szkolnych, które to badania przedstawimy w nastêpnym podrozdziale.Doœwiadczenia epizodyczne-wspólne maj¹ miejsce wtedy, gdy wiele osób doœwiadcza naraz pewnego specyfic¿nêgo prze¿ycia, np.gdy grupa osób otrzymuje identyczny materia³ do zapamiêtania.Tak wiêc tradycyjne metody badania pamiêci podpadaj¹ pod tê kategoriê.I wreszcie indywidualne-epizodyczne doœwiadczenia obejmuj¹ wszelkie zapamiêtane jednostkowe prze¿ycia w ci¹gu ca³ego ¿ycia podmiotu.Jest to pamiêæ autobiograficzna, która jednak¿e, wedle tej klasyfikacji, zawiera tak¿e wiedzê indywidualn¹-semantyczn¹, odnosz¹c¹ siê np.do uprawianych przez jednostkê zawodów, do prze¿ywanych uczuæ czy doœwiadczeñ nie zwi¹zanych ze specyficznymi, konkretnymi wydarzeniami.Inny podzia³ zadañ pamiêciowych stosuj¹ Baddeley i Wilkins (w zbiorze pod red.Harrisa i Morrisa,1984).Pos³uguj~c siê tak¿e rozró¿nieniem pamiêci semantycznej i epizodycznej, wyodrêbniaj¹ oni ponadto pamiêæ retrospektywn¹ i prospektywni.Retrospektywne zadania pamiêciowe dla pamiêci epizodycznej to przypominanie (i rozpoznawanie) zdarzeñ, w tym miejsc i ludzi (zw³aszcza twarzy), a dla pamiêci semantycznej to korzystanie78z nagromadzonych wiadomoœci.Prospektywne pamiêciowe zadania epizodyczne to pamiêtanie o tym, co nale¿y zrobiæ w najbliŸszym czasie (np.pamiêtanie o za¿yciu lekarstwa), semantyczne zaœ polegaj¹ na czynieniu planów przysz³ych dzia³añ.Generalnie rzecz ujmuj¹c, nowy paradygmat badawczy odnosi siê do zjawisk z codziennego ¿ycia, choæ klasyfikacja stosowanych zadañ pamiêciowych, dokonywana z regu³y przy uwzglêdnieniu dwóch systemów pamiêci: semantycznej i epizodycznej, nie zósta³a jeszcze jednoznacznie ustalona.Rozpoznawanie i przypominanie z pami~ci epizodycznej: wiarygodnoœæ zeznañ œwiadkówJednym z praktycznych zastosowañ wyników badañ nad pamiêci¹ powinno byæ ich wykorzystanie w s¹dzie, gdy¿ psychologowie maj¹ rzeczywiœcie wiele do powiedzenia na temat wiarygodnoœci zeznañ œwiadków.Podstawowa sprawa to jednoznaczny wynik ró¿nych badañ, i¿ prawid³owe rozpoznanie po up³ywie jednego dnia twarzy ludzkiej, ogl¹danej przez krótki czas, nie ma wiêcej szans ni¿ daje to czysty przypadek.A przecie¿ istniej¹ w s¹downictwie na ca³ym œwiecie przyk³ady skazania oskar¿onego, gdy jedynym dowodem jest rozpoznanie go przez œwiadka.Na poparcie tezy o niewiarygodnoœci zeznañ œwiadków przytoczymy dwa eksperymenty naturalne, przeprowadzone w ostatnich latach w USA.W roku 1980 Robert Buckhout (cyt.wg Brown, 1968), walcz¹cy o to, aby przes³uchiwanie naocznych œwiadków w s¹dzie odbywa³o siê pod kontrol¹ psychologa-eksperta, przeprowadzi³ za pomoc¹ nowojorskiej telewizji nastêpuj¹cy eksperyment.W toku podawania wiadomoœci wyœwietlono 13-sekundowy film przedstawiaj¹cy w domu towarowym scenê porywania kobiecie torebki przez mê¿czyznê.Nastêpnie pokazano telewidzom szeœciu mê¿czyzn oznaczonych kolejnymi numerami (jeden z nich by³ porywaczem torebki), zapraszaj¹c telewidzów do zidentyfikowania przestêpcy.Podano telefon studia z proœb¹ o przetelefonowanie numeru przestêpcy.1145 telewidzów wziê³o udzia³ w tej zabawie, ale tylko 14,1% poda³o w³aœciwy numer, wynik ten sytuuje siê poni¿ej przypadkowego zgadniêcia, które wynosi 16,7%!Inny tego typu eksperyment przeprowadzi³ John Brigham w 1982 roku w miejscowoœci Tallahassee na Florydzie (cyt.wg Brown, 1968) [ Pobierz caÅ‚ość w formacie PDF ]
