[ebook pl.SMP] (psychologia) cialdini raobert wywieranie wpływu na ludzi teoria i pra
Pod redakcjš DRA N. HUM. Grzegorza Zalewskiego Kontrowersje w psychologii i filozofii medycyny
Aronson Elliot, Wilson Timothy D., Akert Robin M. Psychologia społeczna (11)
Dodziuk Anna Psychologia podręczna Częœć III Pokochać (12)
Szmidt Krzysztof J. Psychologia podręczna Częœć V Elementarz twórczego myslenia
Strelau Jan, redaktor naukowy Podręcznik akademicki Podstawy psychologii
wiedza i zycie2
Charles E Skinner Psychologia wychowawcza
06 (71)
174 26 (4)
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.(Stoyva i inni, 1972: Shapiro i inni, 1973: Di Cara i inni, 1975: Legewie, Musselt, l 975).Terapia odwykowa (awersyina) Tera¹ia odwykowa (awersyjna) polega w zasadzie na ³¹czeniu niepo¿¹danej czynnoœci z nieprzyjemnym bodzcem, np.wytworzonym odruchem wymiotnym, z uderzeniem pr¹du elektrycznego albo z faradyzacj¹ itp.Technika ta znalaz³a najszersze zastosowanie w leczenia alkoholizmu.Picie alkoholu albo w¹chanie wyziewów alkoholowych ³¹czy siê z reakcj¹ wymiotn¹ po podaniu apomorfmy lub emetyny.Po 10-15 seansach wytwarza siê odruch warunkowy i pacjent po spo¿yciu alkoholu odczuwa md³oœci albo wymiotuje.Analogicznie K.Ereund (1962) próbowa³ wytworzyæ odruch wymiotny u homoseksualistów przez eksponowanie po zastrzyku apomorfiny obrazów obiektów po¿¹dania se-.ksualnego.Raymond wyleczy³ w ten sposób fetyszystê, dla którego obiektem po¿¹dania by³y wózeczki dziecinne: torebki damskie.Zwi¹zek, fetysz-przyjemne doznania erotyczne"zosta³ zast¹piony zwi¹zkiem, fetysz-nudnoœci".Terapia odwykowa z zastosowaniem lekkich uderzeñ pr¹dem elektrycznym zosta³a u¿y³a np.w wypadku skurczu pisarskiego: przy pisaniu.249.2494.w chwili, gdy u pacjenta zaczyna³y wystêpowaæ objawy kurczu, otrzymywa³ on uderzenie pr¹dem w drug¹ rêkê.Do drastyczniejszych sposobów polegaj¹cych na karaniu nale¿¹ popularne dawniej metody terrorystyczne, opisane przez W.Kret: -chmera (1960) pod nazw¹ protreptgkd.Metody te maj¹ na celu usuniêcie u pacjenta objawów neurotycznych i doprowadzenie go do normalnego stanu za pomoc¹ silnych bodŸców sensorycznych, zwykle powoduj¹cych ból, i wywo³anych przez te bodŸce nieprzyjemnych uczuæ: na skutecznoœæ terapii wp³ywa te¿ czynnik sugestii, pewn¹ rolê odgrywa moment zaskoczenia, ból i tresura.Warunkiem powodzenia jest pewnoœæ siebie u terapeuty, jego konsekwencja i nieokazywanie litoœci, a jednoczeœnie umiejêtnoœæ panowania nad w³asnymi emocjami.Sposób ten jest najbardziej odpowiedni dla pacjentów prymitywnych, naiwnych i niezbyt krytycznych.Wskazany jest w leczeniu histerycznych zaburzeñ ruchowych i sensorycznych.Technika oparta jest na za³o¿eniu, ¿e u pacjenta wystêpuje zarówno œwiadome d¹¿enie do wyzdrowienia, jak i podœwiadoma prymitywna tendencja do uzyskania pewnych korzyœci albo te¿ unikania pewnych obowi¹zków czy zadañ ¿yciowych.Klasyczna jest, metoda zaskoczenia"Kaufmana, polegaj¹ca na tym, ¿e w wypadku pora¿enia koñczyny pacjent poddany jest nieoczekiwanie bolesnej faradyzacji, 'a jednoczeœnie otrzymuje stanowczy rozkaz, ¿eby porasza³ pora¿on¹ koñczyn¹, w wypadku g³uchoty-¿eby s³ysza³, w wypadku mutyzmu-¿eby mówi³ itp.CI.Vincent i Kehrer zalecaj¹ po³¹czenie bolesnej faradyzacji z æwiczeniami stosowanymi przemoc¹.Kretschmer dzieli swoj¹ metodê protreptyczn¹ na trzy fazy: w pierwszej fazie pacjenta przygotowuje siê do procedury za pomoc¹ oddzia³ywania sagestywnego: 250.w drugiej fazie pora¿on¹ koñczynê poddaje siê faradyzacji t stosuje mniej lub bardziej stanowcz¹ sugestiê, ¿e pacjent mo¿e ni¹ wykonywaæ wszelkie ruchy: w trzeciej fazie regenerowana czynnoœæ jest intensywnie OWIÆ/008.Zbli¿ona do tych sposobów jest metoda maski eterowej Swiadoszcza (l 959).Po nag³ym wdechu oparów eteru pacjent przestaje oddychaæ, praktycznie dusi siê, wpada w panikê, co wywo³uje ruchy obronne, krzyk itp Oczywiœcie stosowanie metod powoduj¹cych ból jest dyskusyjne i mimo woli terapeuta móg³by byæ pos¹dzony'o to, ¿e chce drêczyæ pacjentów, aby zaspokoiæ w ten sposób w³asne sk³onnoœci sadystyczne.Za lepsz¹ ni¿ zasada karania, polegaj¹ca na stopniowaniu napiêcia i niepokoju, szczególnie przy usuwaniu niepo¿¹danych nawyków ruchowych, uwa¿a siê w nowoczesnej terapii behawioralnej zasadê, inikmid kdrg", która umo¿liwia zaniechanie niepo¿¹danej czynnoœci i dziêki temu ¹ozytywne, zadowalaj¹ce rozwi¹zanie sytuacji.Przyk³adem no¿e byæ technika u¿ywana przez MacCullocha, Birlesa i Feldmana (1971) w awersyjnejterapii mêskiego homoseksualizmu.Bodzcem s¹ zdjêcia postaci mêskich i kobiecych w pozach erotycznych, wyœwietlane na ekranie.Zdjêcia postaci mêskich sygnalizuj¹ nieprzyjenune'dderzenie pr¹dem, którego mo¿na jednak unikn¹æ, je¿eli pacjent przez naciœniêcie guzika (w ci¹gu oœmiu sekund) usunie zdjêcie z p³Ã³tna projekcyjnego.Nastêpne, wyœwietlane zdjêcie kobiety, przy którym nie grozi uderzenie pr¹dem elektrycznym, kojarzy siê wtedy z uczuciem ulgi.Weunêtrznd sensybilizdcia jest nowsz¹ nietoda, przy której niepo¿¹dane abstrakcyjne bodŸce ³¹czone s¹ nie z zewnêtrzn¹ kar¹, lecz z bardzo nieprzyjemunymi i negatywnie silnie na³adowanymi emocjonalnie 251.wyobra¿eniami.Przy niew³aœciwym zachowaniu osobnik wyobra¿a sobie sytuacje budz¹ce strach, wstrêt lub grozê (Cautela, l 967) [ Pobierz caÅ‚ość w formacie PDF ]
