Cialdini Raobert Wywieranie wpływu na ludzi Teoria i praktyka (2)
Zaburzenia psychosomatyczne w praktyce lekarskiej
ENTER.1996 2001
abc.com.pl 7
Zbigniew Nienacki Pan Samochodzik i Wyspa Zloczyncow
149 16 (4)
elektronika praktyczna 2000
Mroczny krzyżowiec
Issac Asimov Nemesis (2)
359 13
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.i czasInny czujnikKa¿dy prawdopodobnie wie, w jaki sposób komputerek rowerowy otrzymuje impulsy steruj¹ce.S¹ one generowane przez czujnik rejestruj¹cy obroty przedniego ko³a roweru.Czujnik ten sk³ada siê z dwóch elementów, fednym z nich jest magnes przytwierdzony do szprychy ko³a, a drugim kontaktron, umocowany do przedniego widelca roweru, Kontaktronjest po³¹czony cienkimi przewodami z komputer-kiem, umieszczonym na kierownicy roweru.Przy ka¿dym przejœciu magnesu w pobli¿u kontak-tronu, zwiera on na krótko swoje styki, a komputer zlicza impuls.Taki czujnik nie mo¿e byæ u¿yty w modelu.Nawet gdyby uda³o siê umocowaæ magnes do jego ko³a, ca³kowicie utraci³oby ono wywa¿enie i ruch pojazdu nie by³by mo¿liwy.Potrzebny jest wiêc inny rodzaj czujnika.Nasuwaj¹cym siê rozwi¹zaniem jest zastosowanie czujnika optycznego, fest on czujnikiem bezkontakto-wym i beztarciowym, tak jak magnes z kontaktronem, ale bez jakiejkolwiek ruchomej masy.Magnes jest zast¹piony dobrze odbijaj¹cym œwiat³o paskiem na oponie ko³a, a kontaktron czujnikiem odbitego promieniowania.Do odbijania œwiat³a podczerwieni najlepiej pos³u¿y pasek bia³ej lub srebrnej farby, Z doœwiadczeñ wynika, ¿e powinien byæ on szeroki na oko³o lcm, ale nie powinien byæ szerszy od 1/10 obwodu ko³a.Detektor odbitego promienia powinien byæ oczywiœcie umieszczony w modelu tak, aby móg³ niezawodnie rozró¿niaæ pomalowan¹ powierzchniê opony od niepoma-lowanej,Uktad dopasowuj¹cyfedynym uzupe³nieniem nowego czujnika jest uk³ad dostosowuj¹cy jego sygna³y do wymagañElektronika Praktyczna 1/2001234 uiba\3 5Rys.1.Czujnik 0PT01 zamienia zmiany natê¿enia odbitego œwiat³a na impulsy elektryczne.S¹ one nastêpnie wzmacniane i zliczane, a ich czêstotliwoœæ jest dzielona przez 10.komputerka.Ma on dwa zadania: musi zamieniaæ impulsy œwietlne w dostatecznie silne impulsy elektryczne oraz musi odpowiednio modyfikowaæ ich czêstotliwoœæ.Pierwsze zadanie nie wymaga dalszych objaœnieñ.Drugie jest zwi¹zane z ró¿nic¹ œrednicy ko³a rowerowego i ko³a modelu samochodu.Mniejsze ko³a przy tej samej szybkoœci pojazdu obracaj¹ siê szybciej, generuj¹ wiêc wy¿sz¹ czêstotliwoœæ impulsów.Œrednicê ko³a daje siê co prawda wprowadziæ do komputerka, ale tylko w zakresie istniej¹cych rozmiarów kó³ rowerowych.Czêstotliwoœæ impulsów czujnika trzeba wiêc odpowiednio obni¿yæ.Opis uk³aduJak widaæ ze schematu na rys.1, powy¿sze wymagania daje siê spe³niæ stosunkowo prostymi œrodkami.Sercem uk³adu jest trans-optor odbiciowy OPTOl, produkowany przez firmê Siemens.W pierwszej wersji uk³adu dioda LED, bêd¹ca Ÿród³em podczerwieni, by³a zasilana napiêciem sta³ym.Rozwi¹zanie to okaza³o siê wadliwe z powodu czu³oœci detektora równie¿ na œwiat³o dzienne.Generowa³ on znaczn¹ liczbê dodatkowych impulsów, bardzo zak³Ã³caj¹cych pomiar szybkoœci.Do zasilania LED zastosowano wiêc pr¹d zmienny o czêstotliwoœci lOkHz, co pozwoli³o na u¿ycie w obwodzie detektorawzmacniacza napiêæ zmiennych, eliminuj¹cego w znacznym stopniu wp³yw zmian natê¿enia œwiat³a zewnêtrznego.Sygna³ o czêstotliwoœci lOkHz dla LED jest wytwarzany przez oscylator Ula.Bramka Ulb jest buforem steruj¹cym tranzystor Tl.Gdy bia³y pasek przejdzie przed czujnikiem, jego fototranzystor przez krótki czas przewodzi z czêstotliwoœci¹ lOkHz, a na rezystorze R4 pojawi siê krótki ci¹g impulsów o tej czêstotliwoœci.Sygna³ ten zostaje skierowany przez kondensator C6 do wzmacniacza tranzystorowego (T3 i T4), a po wzmocnieniu na rezystor R15.St¹d, przez bufor Ule, podawany jest na detektor, sk³adaj¹cy siê z diody D2 i rezystorów R6 i R7.Zadaniem detektora jest przetworzenie krótkiej serii impulsów w stan logiczny „1".Wartoœci elementów s¹ krytyczne, poniewa¿ kondensator C7 powinien zostaæ na³adowany zanim bia³y pasek odsunie siê sprzed czujnika, ale te¿ musi ca³kowicie roz³adowaæ siê przez rezystor R7, zanim pasek ponownie znajdzie siê przed czujnikiem, i nadejdzie nowy ci¹g impulsów.Sygna³ wyjœciowy detektora, za poœrednictwem bufora Uld, przechodzi do ostatniej czêœci uk³adu, licznika U2, dziel¹cego czêstotliwoœæ impulsów przez 10.Tylko wiêc co dziesi¹ty impuls dociera do wyjœciowego tranzystora T2,którego obwód kolektorowy wchodzi w sk³ad obwodu wejœciowego komputerka rowerowego.Do zasilania uk³adu potrzebne jest napiêcie stabilizowane o wartoœci 5V.Napiêcie to mo¿na zwykle otrzymaæ z modu³u odbiornikaWYKAZ ELEMENTÓWRezystoryRl: 220kQR2: 120kQR3, R9: 10kOR4, R14.R16: lkOR5: 33kQR6: 3,9kQR7: 270kQR8: 100ORIO: 470ORl 1: 8,2kQR12: 180OR13: l,8knKondensatoryCl: 100|iF/16VC2: 100|iF/10VC3, C4: lOOnFC5: lnFCó: lOnFC7: 22nFC8: ln_F/10VPó³przewodnikiDl: dioda Zenera 5,6V, 1,3WD2: 1N4148T1.T3: BC547BT4: BC557BUl: 74HC132SOU2: 4017SOOPTOl: SFH9201 (Siemens)24Elektronika Praktyczna 1/2001w modelu.Prototyp by³ zasilany napiêciem 6V, którego dodatkowe filtrowanie zapewnia kondensator Cl.Napiêcie to pos³u¿y³o do zasilania diody LED transoptora OPTOl.Pozosta³e obwody s¹ zasilane napiêciem 5,6V poprzez rezystor Rl i diodê Zenera Dl.Kondensator C2 s³u¿y do magazynowania ³adunku, a kondensatory C3 i C4 odsprzêgaj¹ Ul i U2.Monta¿Uk³ad jest stosunkowo prosty i ze wzglêdu na niewielk¹ liczbê elementów ³atwy w budowie.Sposób jego monta¿u zale¿y od modelu.Musi zostaæ tak umieszczony, aby uk³ad OPTOl móg³ bezpoœrednio widzieæ bia³y pasek na oponie.Podzespo³y modelu musz¹ oczywiœcie zajmowaæ mo¿liwie ma³o miejsca, dlatego u¿yto elementów do monta¿u powierzchniowego (SMD).Na rys.2 pokazano obraz œcie¿ek p³ytki drukowanej i rozmieszczenia elementów.Zmontowana p³ytka zosta³asprawdzona w prototypie szybkoœciomierza w modelu samochodu, trzeba j¹ jednak traktowaæ jako propozycjê jednego z mo¿liwych rozwi¹zañ.W monta¿u szybkoœciomierza w modelu istotn¹ rolê, oprócz uk³adu dopasowuj¹cego, odgrywa umieszczenie samego komputerka rowerowego.Zale¿y ono w du¿ym stopniu od samego modelu.Pozostawiamy to pomys³owoœci konstruktora.Przy³¹czenie szybkoœciomierza jest bardzo proste.Napiêcie zasilaj¹ce 6V nale¿y do³¹czyæ do kondensatora Cl (nie zapominaj¹c o polaryzacji!), a przewody wejœciowe komputerka do rezystora RIO [ Pobierz caÅ‚ość w formacie PDF ]
