08 (114)
114 00 (2)
03 (114)
04 (114)
Pod redakcją Charlesa E. Skinnera Psychologia wychowawcza (14)
www nie com pl 3
cotno04
rozdzial 18 (27)
Kratochvil Stanisław Psychoterapia kierunki metody badania
Michael Crichton Zaginiony Âświat
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Za podsumowanie sądówKrasickiego o czasach, w jakich mu przyszło żyć, należy uznać satyrę"Świat zepsuty".Jest pełna gorzkiego szyderstwa, ostro atakuje zepsuty świat,który stworzył zepsute społeczeństwo, którego nieprzemyślane działaniadoprowadziły do osłabienia Rzeczpospolitej.Autor uważa jednak, że nie możnapoddawać się ani rozpaczy, ani zaistniałej sytuacji, lecz bez względu narezultat, należy bronić kraju.Prawdziwe mistrzostwo osiągnął Krasicki w bajkach, które podobnie jak satyrystanowiły gatunek literacki rozpowszechniony w dobie oświecenia.Krasicki pisałzarówno bajki o treści społecznej i politycznej, jak i o problematyce moralnej,które wyrażają filozofię poety, głoszą określone zasady postępowania, formułująideały życiowe i przynoszą praktyczne wskazania.Mądrość bajek wypływa zwnikliwej obserwacji świata i ludzi.Świat w bajkach, będący w istocie odbiciemrzeczywistości, nie jest przedstawiony optymistycznie.Krasicki przedstawiaświat bezwzględnej przemocy, bezgranicznej głupoty, niedorzecznych dążeń izgubnych aspiracji.Siła znajduje się w nim ponad prawem.Władca, a jest nimwładca absolutny, kieruje się interesem własnym, podporządkowuje sobiepoddanych i robi to w sposób przewrotny pod maską praworządności.Wiele jest wżyciu obłudy, zarówno w społecznym i politycznym, jak i w stosunkachosobistych.Trudno o prawdziwą przyjaźń, która sprawdza się w chwilach próby.O tych ponurych sprawach mówi poeta ze spokojem sceptycznego obserwatora, często z wykwintnym dowcipem, który łagodzi pesymistyczną prawdę o świecie.Bajki są wiernym odzwierciedleniem stosunków i układów międzyludzkich oponadczasowej wartości, a przestrogi w nich zawarte i mądrość morałów mogązawsze służyć jako broń przeciwko skutkom ludzkiej głupoty i niespodziankomcodzienności.Krasicki jest moralistą.Uczy skromności i umiaru, głosi zasadę"złotego środka", ostrzega przed złudnymi pozorami.Chwali pracowitość irzetelność, ceni zdrowy rozsądek i doświadczenie, potępia natomiast próżność,zarozumialstwo i lekkomyślność, co jest cechą charakterystyczną całej jegotwórczości.Ważną rolę odegrał także Krasicki w dziejach powieści polskiej.Z jego imieniemłączy się bowiem powstanie pierwszej nowoczesnej powieści "MikołajaDoświadczyńskiego przypadki".Na przykładzie dziejów głównego bohatera pragnąłKrasicki pouczyć czytelników, jak wygląda życie przeciętnego szlachcica, jaksię przedstawia jego wychowanie, jakie grożą mu niebezpieczeństwa, gdy dostaniesię pod złe wpływy.Bohater powieści odradza się moralnie dopiero dzięki pracy.Praca stanowi bowiem wartość moralną i jest także źródłem zdrowia fizycznego.Powieść Krasickiego stanowi w literaturze polskiej zjawisko nowe.Wątekprzygodowy splata się tu z dydaktyką.Przygody bohatera zabawiają, a jegodziałalność jako gospodarza i obywatela uczy i może stanowić wzór donaśladowania.Druga powieść Krasickiego - "Pan Podstoli" - jest po części traktatemspołeczno-polityczno-filozoficznym.Konstrukcja fabularna sprowadza się dopodróży narratora oraz do rozmów, które prowadzi on ze wzorowym gospodarzem,panem Podstolim.Treścią tych rozmów są aktualne zagadnienia społeczne,ekonomiczne, obyczajowe i pedagogiczne.Bohater tytułowy utworu jest wzoremziemianina-obywatela.Jest człowiekiem wykształconym, pracowitym, odznacza sięgłębokim poczuciem odpowiedzialności obywatelskiej."Moribus antiquis" - mottozawarte we wstępie powieści można uznać za dewizę pana Podstolego.Kultywujeona tradycje przeszłości, z których wypływa przekonanie o tym, że nie wolno wreformach społecznych iść zbyt daleko.Tak więc można z całą pewnościąstwierdzić, że ustami głównego bohatera, pana Podstolego, Krasicki wyrażałpoglądy umiarkowane społecznie, gdyż w jego rozumowaniu oświecenie oznaczagłównie uzdrowienie stosunków gospodarczych kraju i podniesienie ogólnejkultury i oświaty.Zdobycze Krasickiego są widoczne na wielu płaszczyznach artyzmu.Zaszczepił on na gruncie polskim pewne gatunki literackie, niektóre zastane uklasycznił.Doperfekcji doprowadził estetykę żartu.Był w całej twórczości dostojny, alejednocześnie prosty.Odegrał on ważną rolę w opracowaniu wzorca komediidydaktycznej.W niezwykłej różnorodności i bogactwie dorobku literackiego"księcia poetów" wyczuwa się jednolity pion duchowy wyznawcy ideologiioświecenia.Jako satyryk, bajkopisarz i powieściopisarz czuł się wychowawcąspołeczeństwa, wskazując i krytykując zjawiska ujemne, ale kreując także wzorcepozytywne.Uwydatniał wartość pracy, uczciwości i rozsądku.Walczył z ciemnotą,niezależnie od tego, pod jaką postacią się ona objawiła.Główne cechytwórczości Krasickiego, takie jak trafność obserwacji, jasność i precyzjajęzyka, mistrzostwo w wyrażaniu ważkich treści w aforystycznym skrócie oraz woperowaniu dowcipem, ironią, kpiną i parodią, znakomicie przystawały doprzyjętej przez poetę koncepcji literatury jako narzędzia społecznej edukacji,która na płaszczyźnie literackiej została w sposób niezwykle kunsztowny iurozmaicony urzeczywistniona.Autor: Nieznany [ Pobierz całość w formacie PDF ]
